Sprinkler sistemi eğer iyi dizayn edilir, kurulur ve bakımı yapılırsa günümüz yangın söndürme teknolojisinin en etkili söndürme sistemidir. Dünyada sprinkler teknolojisi her geçen gün hızla gelişmektedir. Ülkemizde dünyaya paralel şekilde sprinkler sistemlerinin yangın söndürme sistemi olarak yaygınlığı da artmaktadır.
Sprinkler başlığının oryantasyonuna göre sprinkler çeşitleri:
- Pendant – Aşağı bakan
- Upright: Yukarı bakan
- Sidewall: Duvar tipi, yatay
Sprinkler sistem tipleri basınçlı suyun konumuna göre 3 çeşittir:
Wet Type Sprinkler System (Islak borulu sistem): En çok kullanılan sprinkler sistem tiplerindedir. Bu sistemde sprinkler başlıklarına su sağlayan borular basınçlı su ile doludur ve başlıkların yangın sırasında oluşan ısı etkisi ile patlaması sonucu basınçlı suyu yangın alanına boşaltır.
Dry Type Sprinkler System(Kuru borulu sistem): Bu tip sistemde sprinkler başlıklarına su sağlayan borular hava veya uygun gaz (genelde azot) ile doludur. Başlıkların yangın sırasında oluşan ısı etkisiyle patlaması sonucu öncelikle borulardaki hava boşalarak kuru vanayı açar ve bu vananın arkasındaki basınçlı suyun açılan sprinkler başlıklarından yangın alanına boşaltılmasını sağlar. Bu sistem sprinkler başlıklarına giden borularda su bulunması durumunda boruların donam tehlikesi olan tesislerde uygulamalarda tercih edilir.
Pre-action Sprinkler System (Ön Tepkili Sistem): Kuru sisteme bazı özellikleri ile benzemektedir. Sprinkler başlıklarına giden borular ya basınçlı hava ile doludur ya da boştur. Basınçlı su pre-action vanasının gerisindedir, bu vana yangın algılama sisteminden gelen ikaz ile açılır ve sprinkler başlıklarından basınçlı su yangın mahaline boşalır.
Dizayn ve performans karakterlerine göre sprinkler sistem tipleri:
- ESFR(Early Supression Fast Response) Sprinkler: Erken Baskın Modlu Hızlı Tepkili.
- Standard Sprinkler
- Eski tip konvensiyonel sprinkler sistemi
- Extended Coverage: Genişletimiş koruma alanlı-açılı sprinkler sistemi.
- Quick Response Early Supression: Hızlı Tepkili Erken Baskın Modlu
- Quick Response Extended Coverage: Hızlı Tepkili Genişletilmiş Koruma alanlı Genişletilmiş Açılı ( koruma alanlı)
Standartlara göre sprinkler başlığı patlama sıcaklıkları: 57, 68, 79, 93 , 141 , 182 ve 260 olmak üzere 7 sınıfa ayrılmış ve bu ayırım turuncu, kırmızı, sarı, yeşil, mavi, mor ve siyah gibi renklerle belirlenmiştir.
Sonuç olarak günümüzde en etkin yangın ile mücadele donanımlarından biri olan sprinkler sisteminin kurulumu aşamasında hangi standarda göre kurulacağı ve dizayn edilen sistemin de uyulan standarda olan uygunluğu çok önemlidir.
Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik’ te sprinkler sistemleri ile korunması gereken binalar aşağıdaki madde ile belirlenmiştir:
Madde 96: Aşağıda belirtilen yerlerde otomatik sprinkler sistemi kurulması mecburidir.
a) Yapı yüksekliği 30.50 m’ den fazla olan konut haricindeki bütün binalarda,
b) Yapı yüksekliği 51.50 m’ yi geçen konutlarda,
c) Alanlarının toplamı 600 m²’ den büyük olan kapalı otoparklarda ve 10’ dan fazla aracın asansörle alındığı kapalı otoparklarda,
d) Birden fazla katlı bir bina içerisindeki yatılan oda sayısı 100’ ü veya yatak sayısı 200’ ü geçen otellerde, yurtlarda, pansiyonlarda, misafirhanelerde ve yapı yüksekliği 21.50 m’ den fazla olan bütünyataklı tesislerde,
e) Toplam alanı 2000 m²’ nin üzerinde olan katlı mağazalarda, alışveriş, ticaret ve eğlence yerlerinde,
f) Toplam alanı 1000 m² ’den fazla olan, kolay alevlenici ve parlayıcı madde üretilen veya bulundurulan yapılarda.